Chuyện thằng bé 9 tuổi
Chuyện chắc nhiều người biết rồi, tóm tắt lại cái narrative để phân tích thôi.
Một thằng bé xếp hàng chờ đồ cứu tế sau động đất sóng thần, một anh cảnh sát Nhật gốc Việt tới cho nó cái áo khoác của mình, sẵn rơi ra gói đồ ăn, cho nó, nó cầm đem tới chỗ đống đồ đang phát mà nó đang chờ, và giải thích là để cho những người cần hơn.
Thế là các bloggers ra rả khen ngợi tinh thần Nhật Bản, cảm phục, khâm phục bla bla bla.
Tui ngồi ngẩn ra, khen cái gì nhể? khâm phục cái gì nhể? Đéo hiểu, nên phân tích, hi vọng sẽ hiểu được chút đỉnh. Ai nghĩ có thể giảng giải cho tui thì comment liền nhé.
Trước hết, gói bánh là của thằng cha này. Nó không ăn thì trả lại, sao lại mang ra chỗ kia? Đó là bài học cho thằng cha này về sĩ diện, là cú tát vào mặt thằng cha cho gói bánh. Ý là tao đéo cần mày bố thí, tao chờ đồ bố thí của nhà nước phân phát, tao đéo quen nhận đồ bố thí từ người lạ. Nguyên tắc ở Nhật, bạn cứ tặng người ta một món wà gì thì người ta sẽ tặng lại bạn món wà ngang giá hoặc mắc hơn nữa. Mà trong hoàn cảnh này thì thằng nhóc đã nhận 1 cái áo, nhận thêm một gói bánh nữa thì là quá nhiều. Và không có chuyện trả lại. Cho nên quăng vô cái thùng đó thôi. Theo tui hiểu thì là như vậy, và nếu như vậy thì chả có bài học mẹ gì ngoài cho cái thằng cha gốc Việt đó, sống ở Nhật bao nhiêu năm mà quên mất những nghi lễ cơ bản nhứt. Và ổng đã làm như vậy, viết email nhận lỗi và chia sẻ. Vấn đề là câu chuyện tiếp theo.
Tức là khi đã nói đến bài học, thì cần nhìn lại vấn đề đạo đức.
Một câu chuyện rất thường được dùng để minh họa trong các lớp học về business ethics, tạm gọi là đạo đức kinh doanh đê. Rằng có một chiếc thuyền bị đắm, bạn là thằng đàn ông trên đó, cùng với mẹ bạn, vợ bạn và con bạn. Chỉ có thể cứu 1 người, bạn sẽ cứu ai. Thì câu trả lời rất khác nhau. Nước Nhật tất nhiên sẽ cứu mẹ. Nước Mỹ sẽ cứu đứa con. Còn nhiều người sẽ cứu vợ vì nói rằng vợ sẽ sinh con mới và tạo ra gia đình mới, lưu truyền nòi giống cho con người bla bla bla. Bất kể câu trả lời là gì, thì bài học nhận được đều là, đạo đức của tao khác với của mày, và cách hay nhứt là đừng bắt tao học của mày hay mày học của tao, mà là tao với mày làm sao đó để mà hợp tác được với nhau v.v.
Nếu nghĩ theo cách đó, sẽ đặt câu hỏi. Vậy mục tiêu của người kể câu chuyện đó là gì? Rồi mục tiêu của người khen câu chuyện đó là gì? Họ cảm kích và sẽ làm theo như vậy, hay bật đèn xi nhan cho thằng khác đi theo còn mình thì MKN?
Và câu chuyện sẽ tạo ra phản ứng khác nhau ở người đọc. Mấy bữa nay báo chí VN toàn khen ngợi người dân Nhật bình tĩnh, kỷ luật, tin tưởng và nghe lời lãnh đạo v.v. Nhưng nói theo kiểu phương Tây thì dân Nhật nhẫn nhục, cam chịu, không dám làm gì khác, chính phủ thì chả ra làm sao. Thử hỏi, sóng thần làm mất tích 20.000 người mà trong vòng 48 giờ đầu tiên chính phủ không có con số đó thì 1- chính phủ quá yếu kém, hoặc 2- giấu con số đó. Vì lý do nào thì cũng đều không ok theo tiêu chuẩn đạo đức phương Tây. Lãnh đạo VN thì tất nhiên muốn người dân như vậy rồi, có chết cả chục ngàn người cũng phải nhẫn nhục, cam chịu, không được nổi loạn, không được trách móc nhà nước. Đúng không nhỉ? Mà trong danh sách đó hình như có GS Ngô Bảo Châu, một người Pháp gốc Việt nữa.
Và bây giờ nói tới lập trường tư tưởng của tờ báo VN đăng câu chuyện đó. Có biết nhân thân của người viết email đó là ai không? có phải Việt Tân không? Người sang Nhật mà ở lại lâu năm, lại làm cả cảnh sát nữa thì là người có status rất vững trong xã hội Nhật, tức là phải ở đó rất là lâu rồi, tức là phải di tản từ 1975. Và nhóm đó từng là cơ sở rất mạnh của Mặt trận Hoàng Cơ Minh thời 1980s. Hê hê, đừng nói cùng nhà báo đó một tay cầm bút lên án Việt Tân tay kia lại nhét bài của người ủng hộ Việt Tân lên mặt báo nha, lập trường quan điểm để ở đâu. Đó, lại là một vấn đề về khác biệt quan điểm "đạo đức" nữa, dù là đạo đức XHCN thì cũng là một hệ thống đạo đức, tức là cái chất keo để giữ xã hội. Bạn nhà báo đó nếu đọc được bài của cùng bác cảnh sát đó trên báo Người Việt bên Cali thì sẽ tự sờ gáy mình.
Thêm những người sùng bái Nhật. Ok, nước Nhật, người Nhật rất đáng khen. Nhưng có đáng sùng bái không? Để thằng bé hành động như vậy nó phải chịu một kỷ luật vô cùng kinh khủng ở trường lớp và gia đình. Tui chắc chắn không thích con tui phải bị gò bó như vậy rồi. Bao nhiêu trường hợp tự tử, bao nhiêu người bị trầm cảm vì cú sốc văn hóa với nước Nhật, bao nhiêu đứa con nít Nhật sẽ thiệt thòi nếu áp dụng đạo đức Nhật Bản để đi ra thế giới? Bạn có muốn sang Nhật sống đời đời kiếp kiếp (và được nước Nhật - nổi tiếng hà khắc với người nước ngoài - cấp phép) hay không mà ít nhứt là muốn học cái đạo đức đó?
Mà thôi lười rồi, bạn muốn tìm hiểu có thể tìm các em gái Nhật wa Thái Lan xả stress, hay thỉnh thoảng ở Phạm Ngũ Lão cũng gặp vài em kiểu vậy, sẽ nhìn thấy bộ mặt khác của đạo đức kỷ luật của nước Nhật.
Được em Thoa khen sướng wá nhớ lại cái ý của câu chuyện Business Ethics lúc nãy định nói rồi lại wên mất, rằng tại sao nhân vật trong câu chuyện lại là một gã đàn ông, mà không phải là một cô phụ nữ. Trong điều kiện như vậy người phụ nữ doanh nhân sẽ cứu ai? Riêng câu chuyện ví dụ đã là một vấn đề đạo đức rồi. Ở VN thì đạo đức nằm trong tay phụ nữ hơn là đàn ông. Sẽ lại khác nữa. Chắc sẽ là không những không cứu ai mà còn hi sinh bản thân để cứu cái thuyền luôn, hê hê, theo như các bài học đạo đức.
Mà sao không thấy báo nào đăng email dạy thủ tướng, phó thủ tướng hay chủ tịch và bí thư tỉnh nhỉ?
http://vnexpress.net/gl/phap-luat/2011/03/cuoc-song-moi-cua-3-thanh-nien-mang-an-hiep-dam/ Với tui, đây mới là bài học hay khiến tui xúc động về đạo đức.
Và đây, câu trả lời cho những ai muốn cho người Nhật cái gì có giá, họ thích nhận hạc giấy hơn. 1 tuần nay tui cũng ngồi nhà coi TV và gấp hạc giấy với Kathy. Bạn nào muốn làm theo thì chắc có thể tìm thấy chỉ dẫn trên mạng, hoặc xé tờ giấy hình vuông rồi gọi điện tui chỉ cho. http://sgtt.vn/Ban-doc/141861/Chuyen-bi-bau-va-nhung-con-hac-giay.html
Rất hay! Nhìn nhận vấn đề bình tĩnh và vô cùng tỉnh táo.
Trả lờiXóaChị chưa thấy sự bình tĩnh hay tỉnh táo ở đây- mà chị nhìn thấy một giọng văn chua lè kể cả, ăn cháo đái bát...ước gì Nhật rút hết vốn ODA và hãy quên hẳn Việt nam đi.
Trả lờiXóaEm vào coi chơi thôi, và sẽ không bình luận vì không có chủ nhân ở đây. Bình thế thì không hay.
Trả lờiXóaChẳng hiểu làm sao mà thằng cha cho cái áo lại cảm phục cái thằng nhỏ "tài lanh" đó được, nó không ăn hoặc ăn một miếng rồi trả cho ông đó chứ. (Dường như anh chàng là một cảnh sát Nhật gốc Việt). LT đọc hôm rồi thấy cái chi tiết đó nên cũng không đem về blog mình.
Trả lờiXóaChắc thằng nhỏ nó tưởng anh chàng này không xếp hàng mà có bánh chắc.
lá thư viết bằng sự thật, bằng mắt thấy tai nghe. Người đọc thu thì suy diễn ra nhiều khía cạnh khác nhau bằng cái chủ quan và lý luận của họ (thậm chí được vũ trang, lồng vào bằng những kiến thức áp đặt của họ). Đúng hay sai thì chỉ những ai đã trải qua thảm cảnh, mà thảm cảnh này tạo sự chấn động trên toàn thế giới, khi đứng ở ngoài thảm cảnh mà lên giọng giật gân thì thật là không có nhân cách, đạo làm người chẳng đáng giá 1 xu
Trả lờiXóaNày Tà, em sang nhà chị đọc cái mail Thành nó gửi cho chị để biết hoàn cảnh nó xảy ra như thế nào rồi em hảy phán câu "tào lao" nhé. Thành hay kể chuyện cho chị nghe những việc cậu ấy hay phải làm ở bên Nhật cho nên chị tin chắc rằng cậu ấy chả rỗi hơi để tạo dựng câu chuyện tào lao. Cậu ấy là người cảnh sát trông coi và phụ giúp nhóm thiện nguyện phát đồ ăn và câu chuyện đã xảy ra, chỉ là một câu chuyện kể lại. Nó mang nặng tính cá nhân nói chuyện với bạn bè. Báo chí lôi ra làm chuyện ruồi bu, để em nói người ta thế, chị rất bực, cũng không thể nói rằng chị không có những thay đổi quan niệm hiểu về em. Khi VN bảo cần vài tỷ để dịch hồ sơ vụ ông Sĩ sang tiếng Việt, thì cậu ấy đã bỏ công không dịch bộ hồ sơ ấy và đích thân sang VN trao lại bản dịch cho phía VN. Em có thể chửi ai, nói ai cũng mặc đó là góc nhìn của em, nhưng đừng bao giờ nói xấu bạn chị - những người bạn thật sự của chị. Chị cảm thấy nản với em thật rồi.
Trả lờiXóatrời ơi, em nói chuyện hành động của thằng nhỏ thôi. Cái thư thì thật vậy, nhưng khen thằng nhỏ cũng là người trên mạng, mà chê cũng là người trên mạng. Em chỉ "rầy rà" một chút với mấy lời khen thôi mà. Không dính gì tới ông Thành hết, cái mail của ổng có nhiều chuyện đáng kính lắm mà.
Trả lờiXóaChiện đời dân Việt, niếu minh không ngon bằng người ta --->. Chửi. Dân mình noai gương đảng rất hay , cái gì ông không kiểm soát được --> đm cấm đoán, ông không có đố thằng nào có được. Chỉ có ông mới có tất cả, mới thâm thuý, mới bác ái, thông minh... Mới đm đủ thứ nữa
Trả lờiXóaTôi thấy người viết bài này chỉ suy diễn thôi, mình k bằng dc người ta nên ganh tị hả. Cứ cho là văn hóa của họ hà khắc đi chăng nữa thì họ cũng phát triển hơn nước mình gấp bao nhiêu lần. Đừng có cái tư tưởng áp đặt như thế, cái gì của họ hay thì mình phải nhìn nhận chứ. Còn nói chính phủ yếu kém hả, một thảm họa lớn như vậy thì bất cứ quốc gia nào cũng sẽ gặp khó khăn thôi. Và sao lại đem so sánh văn hóa NB với các nước phương tây. Thứ nhất mỗi nước có văn hóa khác nhau, thứ hai bạn hiểu văn hoa phương tây bao nhiêu mà dám đem cả dân tộc người ta ra so sánh. Nếu nói như bạn thì ai cũng phải ích kỷ, chỉ nghĩ đến bản thân mình thì đi ra xã hội mới sống sót dc chắc. Tóm lại là như bạn ngvnnoiloan nói, mình k ngon bằng ng ta thì chửi, vậy thôi.......
Trả lờiXóaMới đọc lại lần nữa bài này. Vẫn thấy thằng nhỏ k có gì hay, nhưng ông viết bài này thì hằn học và suy diễn lung tung.
Trả lờiXóa